Hasta yurak... (Voqea real, ortiqcha dil hiraliklar bo'lmasligi uchun ismlar o'zgartirilgan.) Abet voqti edi, ishlarimdan qo'lim bo'shab bir g'ayrat qildida, bel kurakni olib charvog'ni chopib chiqdim. Chiroyli jo'ayglar olib ekishga tayyorladim. Shu payt onam kirib keldilar, qo'llarida tog'ara hoynahoy to'ydan kelayotgandurlar... - Barakalla o'g'lim, juda katta savob ishqilibsan! - Assalom alaykum! -dedim. - Buyoqqa kel o'g'lim sanga bir yangilik aytaman! -dedilar. Bu orada oshxonada ovqat qilayotgan kelinoyim chiqib onami qo'llaridagi tog'arani oldi... Oldilariga borishdan, avval artizonda yuz qo'limi yuvayotgan edim. - Mana qarang qizim chiroyli-aaa. Huddi o'g'lim uchun yaratilganday! -dedilar onam. Bu gaplarni eshitib ular tarafga qaradim. Onam bilan kelinoyim bir surat tikilib turar edilar. Oldilariga borib yana bir salom berdim. Onam alik olganlaridan so'ng: - Mana bu qizga qara! -onam suratni manga uzatdilar. Suratni oldim bir chiroyli qiz! - Kim bu? -dedim. - Holangni qishlog'idan ekan, juda yaxshi shuni kelin qilmoqchiman! -dedilar. Onamning salobatlari bosdimi, tilim aylanmay qoldi. - Yoqdimi, mangaham yoqdi. Ertani kech qilmay borib kelamiz! - Yo'q... - Nima? - Yoqtirganim bor! -dedim juratimi yeg'ib. - Kim ayt? - Durdona! - Kim? - Durdona! - Qaysi Durdona, kim o'zi ota-onasi qanaqa odamlar? - Shu o'zimizni qo'shni, Durdona! - Yo'q hech qachon, bilasanmi uni... - Bilaman! - Bilsang nega aqil bilan ish qilmaysan! - Manga yoqadi, bilasizu u yaxshi qiz! - Bilaman unga teng keladigan qiz yo'q... Lekin uni... - Durdonadan boshqasini keragi yo'q, gap shu! -dedim. - Onam rozi bo'lsin desang, man aytgan qizga uylanasan... -onamni jahillari chiqib ketdi. Shunaman onamningham qancha-qancha orzulari bor. Durdonani bo'lsa yurigi hasta. Lekin Durdonadan osongina vos kechib keta olmayman. Necha yillardan beri vada beraman uylansam sanga uylanaman deb. Agar uni ko'z oldida boshqasiga uylansan, o'lib qolishi anig'-ku... Qancha tortishmay onami battar ranjitar edim. Nihoyam onamni oyog'lari ostiga tiz cho'kdim. Qo'llaridan mahkam ushlab oldim: - Nega endi akamga o'z suyganini olib berasiz, menga esa yo'q! - Ahir uni... - Bilaman, nima qilay yaxshi ko'rsam! -dedim. - O'g'lingni hayoti, shuni holabdimi baxtini tila! -dadam darvozadan kirib keldilar. - Qanday qilib, Durdonani yuragi hasta-ku? - Hozir meditsina rivojlangan, qizini davolatishga Hamdamni qo'li kaltatlik qilsa o'zimiz davolatamiz! -dedilar. (Dadami shunday martliklariga havasim keladi.) - Yurak ishi qiyin, davolatganiz bilan bir umir nogironday yashaydi! - San shunday deb turseng o'g'ling nima qilsin, har ish hudodan no umid bo'lma! - Shunday deysuzu keliniz xizmatizi qilolmay tursa, o'ziham azob chekadi! - Oyi bu ishlarni manga qo'yib bering, kerak bo'lsa 4 ta kelinni vazifasini bajaraman, hecham nolimayman! -dedilar kelinoyim. (Akamni baxti bor, kelinoyim xaqiqiy dehqonni qizi. Judaham mehnatkash). Kelinoyim man taraf bo'lganlaridan judayam hursand bo'lib ketdim... Bu tortushuv kechki ovqat paytidaham davom etti. Baxtimga dadam, akam, kelinoyim man taraf edilar. Nihoyat ertatalabki nonushta paytida onam rozi ekanliklarini aytdilar. Dadam nima dedilar uyog'i manga qorong'u, muhimi onam rozilarku... Hushxabarni Durdonaga aytdim: - Yangilik bor Durdona! - Qanday! - Faqat hayajonlanmagin, xushhabardan! - Aytaqolsayzchi? - Erta endin uylaringa oyim chiqadilar, sovchi bo'lib oyinga ayt tayyor tursinlar! - Rostdanmi? -ovozida titroqni sezdim. - Sani aldaganmanmi? - ..! -javob qaytmadi. - Yig'layabsanmi? - Himmm! - Aytardimu uylansam faqat sanga uylanaman..! O'sha suxbatimizda yig'laganidan tushundim. U man bilan sevishib, gaplashib, uchrashib yurgan bo'lsaham baribir ota-onami ko'nishlariga ishonmagan ekan... Hattoki bu gapga ularni oylasidagilarham ishonmabdi. Kechga yaqin novvaslarni yemini berayotgan edim. Qari kishini ovozi eshitildi. Qarasam Durdonani buvisi va oyisi biznikiga chiqibdi. Onam, kelinoyim bilan ancha suxbatlashib o'tirishdi. Ular chiqib ketaydigan vaqtda oldilariga borib salomlashdim. Durdonani buvisi peshonamdan o'pib uzoqdan-uzoq duvo qildi... Nihoyat elga oshkor qilib, non sindirib qo'yishdi. Endi yashirincha uchrashishlarga hojat yo'q. O'sha kezda to'ynixam o'tqazib yuborar edik, ammo Durdonani dadasi ko'nmadi: - To'y qilishga qo'limiz kaltalik qiladi! -dedi. - Hech narsa kerakmas! -dedilar dadam. Baribir ko'nmadi, to'g'ri tushunaman har kimda g'urur, orzu xavas bor. - Hech yo'q qizim 20 ga to'lsin! -dedi... His qilib turardim, keyinchalik hayotimiz, oson kechmaydi. Og'ilimda boqilayotgan 3, 4 ta buqalarim, 5, 6 ta qo'chqorim. Yig'ib qo'ygan jamg'armam. Akam qaytarib bergan mashina hammasini sotsamham baribir kamlik qiladi. Shuni uchun yaxshiroq ishlab kelajagim uchun zamin yaratmog'im kerak. Shu tashvishda Rossiyaga ishlagani borishga qaror qildim... Akami yaqin tanishlarini sharofati bilan 8 kishi Rossiyaga ketdik. Ikki yil muddatga bu aytishga oson... Mehnat qilgan kishi kam bo'lmas ekan. Yomon bo'lmadi, anchagina pul jo'natdim. Ammo ikki yil yurishga sabrim yetmadi. Uy sog'inch, buni ustiga ohirgi kunlarda sheriklar bilan chiqishmay qolayotgan edim. Taxminan 2013 yilning yoz oyida uyga qaytib keldim... (Ha bir hikoyamda yozgan edim, ikkita qiz bilan bo'lgan voqea, ana o'shanda sodir bo'lgan edi.) Nihoyat qiyinchiliklarni ortda qoldirib tunda uyga kirib keldim. Rossiydan kelayotganimizda aylanma yo'llar bilan piyoda yurgandik. Shungami tuni bilan uyquniham mazzasi bo'lmadi. Ertalab turdim, kelganimda onam, dadamdan boshqa hamma uxlab yotgan edi. Shuni uchunmi xovliga chiqib xovli supirayotgan kelinoyimga salom berganimda xayron qoldilar. - Salom kelinoyi! - Voy qachon keldiz? -kelinoyim hayratini yashirmadi. - Tunda... Akam, qani? - Uhlab yotishibdi! - Ha-mayli bo'lmasa nonushtada ko'risharman! -dedimda darvoza tarafga yurdim. - Qaqa ketyabsiz? - Durdonani ko'rib chiqay, sog'inib ketdim! - U yo'q, o'tgan kuni Chimyon sanatoryasiga ketgan! - Iyaaa, ahvoli yaxshimi? - Him hijolat olmang, dadamga putyofka berishgan ekan ishxonalari. Bo'lajak kelinim dam olib kelaqolsin deb olib kirib bergan edilar! -dedi kelinoyim. - Dadami ajoyib feldari borda, mayli endi Chimyonga borib kelamanda! -dedim. Judayam sog'inganim uchun bugunni ertaga qo'ygim kelmadi. Sartaroshga chiqib sochimi kaltalatib, soqolimi oldirib, yaxshilab yuvinib onami oldilariga kirdim. - Ketyabman duvo qiling! -dedim. Onam oqyo'l tilab duvo qildilar so'ng: - Manabu duvolarni yotlab ol, kalas insonni ko'rgani borganda o'qila! -deb bir parcha qog'zni tutqazdilar. Shu payt kelnoyim kirdilar, va qo'limga uzuk tutqazdilar: - Oyi siz bergan uzuk, qo'limga kichiklik qilgani uchun taqmagan edi. Shuni olib ketsinlar Durdonaxonni qo'llari nozik to'g'ri keladi! -dedilar onam qarab. Kelinoyimning bu saxiyligidan onam quvonib sahiyliklari tutib ketdi: - Man siz boshqasini olib beraman qizim! -dedilar. Birzum hayolimga shayton oraladi shekili. Mami Durdonamga erki uzukmi degan hayol bilan idishchani ochdim. Afsus bu hayoldan uyalib ketdim, hali taqilmagan judayam chiroyli qimmatbaxo uzuk ekan. - Rahmat kelinoyi! -dedim... Taksida orqa o'rindiqda o'tirib, onam yozib bergan pir parcha qog'ozdagi duvoni yodlashga urunar edim. Yodlabham bo'ldim, ammo eni hecham manzilga yetib bora olmas edik. Nazarimda yo'l cho'zilib ketayotganday edi... Nihoyat yetib bordim, sanatorya xovlisiga kirar ekanman kimdur: - Pochchaaaa! -dedi. Ovoz tanish bo'lgani uchun atrofga qaradim. Bir qiz kulib man tarafga kelyabdi. Odamham ikki yilda shunday o'zgarib ketadimi o'lay agar tanimabman. Yaqin kelganda tanidim, bo'lajak qayni singlim Shirina ekan. - Assalom alaykum pochcha tanimadiz-aaa! - Tanidim, Shirina! -dedim. - Keldizmi Rossiyadan? - Him... Opayz qanilar? - Opam mualaja olayotgan edilar, o'zi bo'lgandurlar yuring ichkariga! -dedida qo'limdagi sumkalarni oldi... Ichkariga qo'ygan har bir qadanimdan, yuragim hapqirib ketardi. Xonaga kirdim, u o'sha o'sha xokisorgina kiravatda yotardi. Qo'liga osma o'kol ulab qo'yilgan. Mani ko'rdiyu jilmayib boshini ko'tardi. Yonidagi hamshira ayol: - Qimirlamang asalim igna chiqib ketadi! -dedi so'ng man tarafga qaradi. - Hozirmas chiqib turing! -dedi. Joyimdan qimirlamadim. - Shirinxon tugay deganda chaqirib qo'ying ho'pmi asalim! -dedi man bilan xonaga kirgan Shirinaga qarab. Judayam fahim farosatli, shirinso'z hamshira ayol ekan indamay chiqib ketdi. - Pochcha qarab turing, man choy damlab kelaman! -dedida Shirinaham chiqib ketdi bizni yolgiz qoldirib... Uzun tunday qora sochlarini yoyilgan. Zulfini yig'b olish uchun chakkasiga nividinka taqib olgan. Shunga qaramay sochi peshonasiga tushub ko'zlarini to'sib qolgan. Orqaga eshik tarafga bir qaradimda, hechkim yo'qligiga amin bo'ldim. Kaftim bilan sochlarini surib peshonasidan o'pdim. So'ng salomiga alik olgach kaftini ushlab, qo'l bo'g'inlarini tasbeh o'rnida sanab onam yozib bergan duvoni ichimda qaytara boshladi. To o'qib bo'lgunimcha ko'zlarimga termulgancha jilmayib yotdi... Duvoni ohirida olloxdan shifo so'radim va kelinoyim bergan uzukni barmog'iga taqdim. Uzukka uncha etiborham bermadi: - Ozib ketibsiz, rangizham oqarib ketibdi! -dedi. Qo'lini ikki kaftim orasiga oldim. Avval yuzimga surdim keyin qo'llaridan o'pdim. - Hechqisi yo'q endi uyda to'yib ovqatlanib, oftob tig'i ostida ikki kun ishlasam yana avvalgi holatimga qaytaman... Shu payt xonaga Shirina kirib keldi. - Tugay deb qolibdi! -dedida hamshirani chiqirmay ignani sug'urib oldi. - Ko'rdizmi, mani singlim do'ktir bo'ladi! -dedi Durdona Shirinaga bir qarab qo'yib. - Rostdanmi Shirina? -dedim. - Albatta pochchajon! - Shirina katta qiz bo'lib ketibsizmi? -dedim. Manga bir jilmayib qarab oldida: - Opajon pochcham issiq ovqat olib kelibdilar ichib oling! -dedi. Durdona o'rnidan turar ekan. Qo'lidagi uzukka uzoq tikildi: - Rahmat... - Arzimaydi... - Mandan xafamisiz? -dedi. - Ha, juda... Rossiyada shuncha yurdim. Hecham telifon qilmading, uyga qilganimda singlimdan bir nechabor aytqizib yubordim. Na telifoning ishlatdin, na nomeringni aytding. Ha aytganday no'mering nimaga o'chirilgan! - Do'ktirlar telefon ishlatishimni taqiqlab qo'ydi. Zarar ekan... -dedi. Uni bu gapidan keyin tezda yonimdagi telifonimni o'chirib qo'ydim. Bekorga koyib, battar ahvolini yomonlashtirmay dedimda mavzuni o'zgartirdim. Biroz uyoq buyoqdan gaplashib o'tirdik. - Shirinim haligi telifonni olib bering! -dedi. Shirina sumkasini ochdida Nokia 6300 telifonni olib berdi. - Bu telifon sizga! -qo'limga berdi. - Nima qilaman! - Mani eslab ishlatib yurasiz! -dedi. Gaplari juda g'alati tuyuldi. Atrofimizda aylanib, olib kelgan ovqatimi kosaga suzib dasturxon yozayotgan singlisini harakatlarini kuzatdi. - Qarang Shirinim juda chiroyli, epchil, aqilli qiz... Siz qarang husnini qarang! -deb singlisini tarifini keltirdi. - Opasini, singlisida! -dedi. - Shirinim mandan yaxshi... -dedida bir hursundi. - Agar o'lib qolsam, Shirinaga uylaning! -dedi... Shirina ikkimizham qotib qoldi. Tezda o'zimi tutib oldim: - Hee nafasingni yel osin! -dedim. O'sha kuni bu gapni hazilga olganday jilmayib yana bir nechabor aytdi... Yuzi kulib gapirsada, lekin ko'zlar aldamaydi. O'sha kuni Chimyondan kelganimdan keyin, anchagacha bu gapni esimdan chiqara olmadim, juda yuragim ezilib yurdi... Durdona Chimyondan qaytib kelganidan keyin. Ko'p o'tmay yana kasalxonaga tushdi. Bu safar do'ktrlar qaytarib yubordi. Ammo huddi mo'jiza yuz berganday ancha sog'ayib ketdi... O'sha kuni 19 sentiyabr Durdona bilan uchrashdik juda mazza qilib, gaplashib o'tirdik. Uyga qaytdim, kechga yaqin eng yaqin o'rtog'im telifon qilib qoldi. Hotini ko'payishgan ekan ekizak Hasan Zuxra farzandli bo'libdi... Ziyofatga chaqirdi, yo'q deya olmay bordim. Odatda ko'p ichmayman, ammo do'stimni qo'lini qaytargim kelmadi. Hasanboy Zuxraxonni sog'lig'i uchun ichdik. Do'stim hursand edi, hammaga quyib qo'yarga qo'ymay ichirdi... Do'stimni xafa qilmay deb rosa ichibman kayfim oshib qoldi, nazoratni yo'qotibman. Ichgan odam qo'yga aylanadi degani yolg'on ekan. Man qo'ydanam battar holatda edim. Qo'yni bo'yniga arqon solib tortsa oyog'ini tirab oladi, manchi mazza-bemaza o'rtog'larim boshlasa ketaveribman. Keyin do'stimdanham juda hafa bo'ldim. Mast bo'lib qolganimi bilsada mashinaga chiqarib yuboribdi... Uyog'i uzuq yuluq, xotiralar masligimdagi uncha muncha voqealarni eslayman. Qandaydur foxishaxonaga boribmiz. Hullas bitta jalap suykalandi, yana masligimdan foydalanib cho'ntagimdagi pulimi olibdi. Keyin tepaga qarab yotganimni eslayman. Bittasi asbobimni so'rdi, keyin ustimga chiqvoldi... Uyog'ini eslashni hohlamayman... Qandaydur tushuntirib bo'lmas, qattiq og'riqdan o'zimga keldim. Butun suyaklarim zirqirab og'rirdi. Kayfim tarqab ketganday o'zimni anglab turardim. O'zim yalang'ochman, qandaydur tasqara qo'ynimda, yotibdi. O'rnimdan turib ketdim, boshqa xonada yana bitta o'rtog'im jalap sikyabdi. Qolgan 3 tasi yo'q bizni qoldirib ketvoribdi... Yonimda yotgan jalapdan soatni so'radim. 3 bo'layotgani aytdi. Usti boshimni bir ammallab kiyib, tashqariga chiqdim. Orqamdan o'rtog'imham chiqdi. Bizni tashlab ketvorgan o'rtog'larimni ismini aytib so'kinib qayoqqadur telifon qildi... Uyog'i yana uzuq yuluq, xotiralar. Bir o'zimi anglaganimda mashinada, bir anglaganimda ikkitasi darvozamiz oldiga o'tirgizdida, dadam chiqib qolishini aytib ortiga qaytdi. Bir amallab uyga, xonamga kirdim. Bilmayman qancha yotdim, ko'nglim ayniy boshladi. Qaytqilish uchun xovliga chiqdim, hali tong yorishmagan. Charvog'ni chetida o'tirib ko'nglimni bo'shatdim. Ancha o'zimga kelib qolgan edim. Shu payt darvozadan qora rumol o'ragan kelinoyim kirib keldilar. - Tinchlikmi? - Ha... Hamdam amakilarnikida azaaa!-dedi. Hayolimga kelgan birinchi narsa, Durdonani buvisi olamdan o'tib degan hayol keldi, chunki ancha mazzasi yo'q edi. Kelnoyimdan shuni so'ragan edim, ular tastiqladilar... Artizonni oldida 1 to'nnali bo'chkada, suv turar edi. O'sha suvga kiyimim bilan bir ikki shung'ib o'zimi poklashga, yana chala qolgan kayifimni tarqatishga urundim. So'ng gulzor ichidagi rayxon bargidan bir tutam yulib olib chaynadim. Aroq hidini ketgazish uchun... Kiyimimni alishtirib chiqgunimcha, kelinoyim to'n, do'ppi, qiyiq olib chiqib berdilar... Tezda kiydimu yugurib Durdonalarnikiga chiqdim. Hali darvozadan kirmasimdan Shirina yig'lab turgani ko'rdim. Mani ko'rdiyu o'zini yig'idan zo'rg'a tiyib: - Pochcha opam o'lib qoldilarrrrr! -dedi. Tilim aylanmay qoldi, huddi boshimga kimdur gurzi bilan urganday. O'y fikrlarim chalkashib ketdi, huddi bir qo'rqinchi tushday edi. Afsus bu tushda emas o'ngimda bo'layotgandi... Dadam tobutni mani qo'limga berdilar, bu holatni dumshanimgaham ravo ko'rmayman. O'z sevganini tobutini yelkada ko'tarish... Ilohim hech bir yigitni boshiga tushmasin. Ichimdan nima o'tganini o'zimga ayon. Biroz yurganimdan keyin, o'ng qo'lim uvishib qaltiray boshladi. Yaxshiham yonimda ukam bor ekan. Sezdi shekili tezda qo'limdan oldi... Qabirga qo'ydik, shundan so'ng o'zimni yomon his qila boshladim. Qo'limni qaltirashi to'xtamas, buni ustiga o'pkam siqib hansirab nafas ola boshladim... Uch kungacha ko'zimga uyqu kelmadi. Eshik tagida turaman, hamma manga achinib qarayotganday. Qizini o'limidan kuyin, yonayotgan ota-onasi qolib, hamma manga hamdardlik bildiradi. Bu qanchalik og'r botishini bilishsaydi... Astofurulloh... Astofurulloh... O'sha kundagi o'y hayollarimdan... Hudoni o'zi kechirsin, qanday o'zimi o'ldirishni yo'lini izlab qolgandim... Onani ko'ngli sezarkan, butun oylam mani qadamimni kuzata boshladi. Hatto singlimham atrofimda parvona bo'lardi. Nihoyat qo'limdagi titroq, to'xtamayotgani, buni ustigan hansirab nafas olayotganimni dadam sezdilar... Kasalxonaga yotdim, tinchlantiradigan dorilar tasirida rosa uxlab o'zimga keldim. Ana undan keyin Durdonamni bir umurga yo'qotganimni tushundim. Go'yoki butun umirlik ko'zyoshlarimg yig'ib qolganday... Do'ktirlar og'riq kuchliligidan yig'layabdi deb o'ylashdi. Aslida... Kasalxonaga mani ko'rgani o'rtog'larim bordi. O'sha kuni xotini egiz tuqqan do'stim qo'limga telifon berdi. Shuncha kundan beri telifon bilan ishim bo'lmagan edi. O'sha kuni ularni uyida qolib ketgan ekan... Kasalxonadan chiqganimdan keyin telifonimni quvvatlantirib yoqdim... 87 ta chaqruv, tushgan. 22 ta SMS kelgan... SMS hammasi Shirinadan: "Pochcha telizi ko'taring'' "Opam sizni so'rayabdi'' ''Qayoqqa yuribsiz'' shunga o'xshash SMSlar... Qanchalar ablahmana-aaa, Durdonam mani ko'rgisi kelib, o'lim bilan olishayotganda. Man mas, islohatxonada, qandaydur alvasti bilan yotgan bo'lganman... Kelinoyimni aytishicha, o'sha kuni har 10, 15 daqiqada uyimizga Shirina chiqib mani so'ragan. Tuni bilan kamida 10 marta uymizga chiqgan... Bazida odamni ko'nglida hechkimga aytolmaydigan gaplari bo'ladi. Ammo aytmasa yorilib ketadi. Ichimda qancha gaplar bor, bulirni ota-onamga ayta olmayman. Aytsam mandan battar siqiladilar, do'stlarimga ayta olmayman, mani ojiz deb bilishlaridan cho'chiyman. Yaxshiyam internet bor, anonim tarda ko'nlimdagiladmrni aytib olaman... TAMOM... Muallif: -MAJNUN-